North by North-East
Ewelina Czaplicka-Ruducha, Polonauts
Wiktoria Wojciechowska, The Path
NORTH by NORTH-EAST
Galeria Salon Akademii, grudzień 2017
komisarze wystawy: Paulina Tyro–Niezgoda, Piotr Matosek
projekty graficzne: Mateusz Machalski
choreografia: Natalia Wilk
realizacja dźwięku: Dawid Król
performerzy: Vin Milton, Magdalena Fejdasz, Oskar Malinowski, Kamil Wawrzuta, John Nzoka, Takako Matsuda
Wystawa laureatek konkursu najlepszych dyplomów Warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych, Coming-out 2016, dotyka tematu migracji. Wiktoria Wojciechowska, w cyklu The Path opisuje los uchodźców przybywających do Włoch, próbujących przedostać się z południa na północ przez zieloną granicę do Francji. Trasę z południa na północ via wschód obrazuje praca Polonauts Eweliny Czaplickiej-Ruduchy.
W kontekście projektowania ubioru, Polonauts podejmuje temat wyobrażeń migrantów z gorącego południa na temat życia w Polsce i panującego tu klimatu. Podróż na wschód przyrównana jest tu do podróży kosmicznej, jest trawestacją zambijskiej misji kosmicznej – utopijnego projektu Edwarda Makuka Nkoloso, który na farmie pod Lusaką przysposabiał niedoszłych astronautów do stanu nieważkości we wnętrzach toczonych po zboczu beczek. Ewelina Czaplicka-Ruducha cytuje ten galaktyczny trening: stroje z kolekcji Polonauts stanowią kosmiczne kombinezony, a ciała to obiekty wprowadzane w ruch w podczas choreograficznego performensu. Celem misji Polonauts jest przygotowanie do podróży tam, gdzie spodziewać się można wszystkiego, co nieprzewidywalne.
Przed bohaterami videonarracji Wiktorii Wojciechowskiej postawione jest to samo zadanie — przetrwać daleką podróż. Jego realizacja ma jednak radykalnie odmienny charakter. Pokonywanie odległości odbywa się w sposób, któremu bliżej jest to średniowiecznych marszrut — to wędrówka piesza, bez mapy i kompasu, nierzadko po omacku. Jednym z najtrudniejszych na trasie jest odcinek alpejski, właśnie tu powstały zdjęcia i nagrania cyklu The Path. Wiktoria rejestrowała rozmowy przeprowadzone z napotkanymi na szlaku migrantami, odnalazła też lokalnych przewodników, którzy starają się ułatwić im tę przeprawę.
Wspólnym mianownikiem prac The Path i Polonauts jest perspektywa: próba spojrzenia na fenomen migracji bez dystansu. W działaniu obu artystek wyraźna jest chęć wejścia w bezpośredni kontakt z tymi, którzy zdecydowali się obrać północny i północno-wschodni kurs emigracji. To próba poznania i porozumienia. Dlatego też ważną częścią projektu jest wyjście poza przestrzeń galerii na ulicę, gdzie na fali wzrastającej ksenofobii wyraża się brak poszanowania dla przejawów tego, co “niepolskie”. Zdajemy sobie sprawę, że za sprawą kilku plakatów citylight AMS, wyeksponowanych w centralnych punktach Warszawy, nie zdołamy przekonać przeciwników migracji do spojrzenia z empatią. Chcemy jednak wykonać gest w kierunku tych, którzy nie odmawiają migrantom człowieczeństwa, potwierdzić, że jest to postawa, którą wciąż można podzielać.
Wiktoria Wojciechowska (ur. 1991), artystka multimedialna, używa fotografii i video. Jej prace cechuje humanistyczna perspektywa i pogłębiona, uczestnicząca obserwacja. Studiowała na Wydziale Sztuki Mediów ASP w Warszawie (2010–2016). Stypendystka Funduszu Promowania Twórczości ZAIKS oraz Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Laureatka Nagrody: Oskar Barnack Leica Newcomer 2015; Résidence pour la photographie, Fundacja Les Treilles, 2016; oraz w konkursach: Poznań Photo Diploma Award 2013; La Quatrième Image Young Talents 2015; Humanity Photo Awards 2015.
Ewelina Czaplicka-Ruducha (ur. 1987), zajmuje się projektowaniem mody, bioartem i rzeźbą. W swoich pracach poszukuje nowych estetycznych jakości, pracuje z ubiorem jako elementem komunikatu wizualnego. Stroje z jej kolekcji to obiekty wprowadzane w ruch w trakcie choreograficznych performensów. W pracach artystki zwracają uwagę własnoręcznie wykonywane desenie, aplikacje i faktury materiałów. Studiowała malarstwo w Instytucie Sztuk Pięknych w Zielonej Górze (2007–2008), na Wydziale Rzeźby i Intermediów ASP Gdańsku (2008–2014) oraz w Katedrze Mody na Wydziale Wzornictwa ASP w Warszawie (2011–2016). Stypendystka m.st. Warszawy (2016). Wyróżnienie „Harper’s Bazaar” dla najlepszej kolekcji dyplomowej Katedry Mody ASP w Warszawie w formie publikacji zdjęć kolekcji (2016).
